Басқа-басқа қазақ халқы үшін сөздің киесі, орны бөлек. Біз қай заманда болмасын, қара сөздің қадірін біліп, сөзге тоқтаға­н халықтанбыз. Ат сүрінгенше ақыл табатын би-шешенде­рдің өзі аңдамай сөйлеп, ауырмай өлетін болған. Оны тарихтағы пәленшенің сөзден жеңілуі, түгеншенің сөзден жеңілу­і  деген  секілді оқиғалар дәлелдеп бере алады. Десе де, олар  өздерінің  теріс әрекетін әшкерелеуден қорықпады және оның жарыққа шыққанынан аласарып қалмады.

Қызық. Бір құралыптас танысым мектепті «Алтын белгімен» бітірді. Кейіннен университетке оқуға түстік. Танысымның танымы, білімі, парасаты, ойлау қабілеті тым жақсы. Ол әрқашан «Университетті қызыл дипломға бітірсем, жұмысқа тұру мүмкіндігім мол» дейтін. Біз әупірімдеп жүріп бітірдік. Ол ЖОО-нын да қызыл дипломға тамамдады. Өткенде жолығып қалдық. Жөн сұрастық. Жұмыссыз екен. Қызыл дипломды құшақтап талай есікті қағыпты. Алайда бірде-біреуі ашылмаған. Осыған орай студент жастардың арасында сауалнама ұйымдастырдық. Қызыл немесе көк диплом олар үшін қаншалықты  маңызды?

Осыдан он-он бес жылдай бұрын телеарналардан  түріктің,  кейіннен  корейдің, қытайдың  сериалдары  көпшілікке  көрсетіле бастады. Ұмытпасам, «Қыналы қар», «Асау жүрек», «Мың бір түн», «Бериван», «Дениз», «Тәуіп Хо Жун», «Ұлы ханзада  Жумонг», осылай тізбектеліп кете береді. Аталмыш туындылармен бірге есейген талай  жас  Юсуф  Мироглудай  батыл, Жумонгтай  батыр  болып бақты. Еліктеді, солықтады. Қысқасы, Бөгенбай мен Қабанбайлар  назардан  тыс  қалып, өзгенің жетегінде  кете  жаздадық. Уақыт  өте кино саласының  басы-қасында  жүргендер  мұның идеологиялық  құрал  екендігін  түсінді...

Бүгінде ой санамыздың төмендеп  бара жатқандығынан ба, әлде масыққан тірлік пе, әйтеуір ішер асымыздың аяқасты болып, жейтін нанымыздың қадірсіз қалып жат­қанын жиі байқаймыз. Дас­тарқанымыздың төрінен түс­пейтін қасиетті асымызды бүгінде қаншалықты  қастерлеп жүрміз? Ал соңғы ғасырдың жаңашыл жастары астың үлкені деп дәріптейтін ұннан жасалған торттың бетіне туған күн кештерінде балауыз шамын қадап, соны үрлейтінді шығарды. Ол ол ма, өткенде бір танысымның құрдастары бүтіндей тортты «туған күніне сыйлық» етіп, бетіне аударып, жағып кетіпті.

Әңгіменің төркінін тақырыптан-ақ бажайлаған боларсыз. Иә, мәселе жұдырығын жұмса ашпайтын, ашса шаш­пайтын  нағыз Шықберместердің ізін жалғап, өкшесін басып­  келе жатқан жігіттер жайын­да болмақ. Жомарттық, мәрттік, кеңдік, ол – кісінің алдын­а қысылмай кең құлаш даста­рқанын жайып, қолында барын төге салатын, тіпті қажет болған жағдайда жарты бай­лығын теңдей бөле салатын адам. Сіз бен бізде, бәрі­мізде де  ықылымнан  бері осындай жұмыр түсінік қалыптасып қалған. Қазақы   қоғамда «бай» мен «кедей» деген ұғымдар қалай қатар жүрсе, «жомарт» пен «сараң» антонимдік ұғымдары   бірге келеді.