Ақыл  жетпес

Адамның ақылы өлшеусіз мол. Алайда сол ұлан-ғайыр, шексіз ақылыңның кейде кішкентай, уақ-түйек мәсе­лелерді шеше алмай, тұйыққа тіреліп, жол таба алмай, адасып­  жүретініміз  қалай?!

Шырылдаған бала дауысынан селк ете қалған олар өздері секілді тағы бір күнә­сіз­дің жетім қалғанын сезді. Сәбиді түннің бір уағында тауып­ алған тәрбиеші дереу төсекке жатқызып, жұбата бас­тады. Әбден жылай-жылай көзінен жасы сарқылған баланың демі бітіп, әрең тыныс алады. Көздері жәудіреген бір топ баланың естісі аузындағы емізікті жұлып алып, апайына ұстатты. Жанаршылықпен қараған оның ересек адамдай әрекеті бір жағынан тәрбиешіні таңғалдырды.

Поэзия

Ботадай боздап аспан жылайды,

Алдайды бәрін түлкі үміт.

Жапырақтардан жас тамшылайды,

Жапырақ жүрек бұлқынып.

Өлең жолдарында Саназар* батырдың жаудан жаралы боп келгені ауызға алынады. Кетіктен 35 шақырым жерде Саназар әулиенің моласы жатыр. Ыбырай ахун Құлбайұлы да білімімен Сырымды тоқтатқан атақты бай Саназарды еске алады (142-б). Өлкетанушылар бұл есім иелерін XVIII ғ. тумалары деп біледі. Ал Сыпыраның Саназары болса, XIV ғасырдың ел қорғаны болған атақты батыр. Ол басқа емес, төртқара Айтұлы Саназар батыр болса керек», -деп көрсетеді (Ноғайл­ы, Алматы, 2009,  47-49-бб).

Біз қалтасы қалың болмаса да, бір-бірімізден қалыспай­тын халықпыз. Расы сол, әсіресе той жасауда табанымыз жерге­ тимей кетеді. Бай-бағландарға ереміз деп жарлы-жақыбайлар да шашылуға бейім. Мұндайда «аттыға еремін деп жаяуды­ң таңы айырылыпты» деген сөз еріксіз тіліңе оралады.  Тойға келгенде жастар арасында да өзара бітіспес бәсеке бар. О жағын айтпаса да белгілі. Бірақ, біздің қоғамда барлығы демесек те, ішінара шаруаны ақылға салып шеше алатын жұптар да бар екен. Олар отау құрып, алты баланың ата-анасы­ атанғаннан кейін ұлан-асыр той жасаған.