ХАТ  КЕЛДІ...

Үйге хат келді. Отбасымыздан әскерге бо­рышын өтеуге кеткен ешкім жоқ, оның үстіне қазір хат-хабар алмасу еш қиын емес. «... Айшылық алыс жерлерден, Көзіңді ашып-жұмғанша, Жылдам хабар алғызды» деген Ы.Алтынсариннің өлең жолдары технологиялық құбылыстың дамыған­дығынан хабар беріп тұр­ғандай. Хош, сөйтсек, әлгі хат көлік салығының уақытылы төлемегендігі туралы хабар екен. Иә, дәл осы мазмұндағы хаттар талай салық төлеу­шінің поштасына салынып, қараусыз да қалған болуы мүмкін. Ал біз мұқият оқуға көштік. Онымыз да дұрыс болған екен. Хаттың сыртында қолмен жазылған ақпарат бізге тиесілі болғанмен, ішіндегі мәліметтер өзге  біреуге қатысты екен. Адами фактор әсерінен кеткен қателік өзге­нің салықтан жалтарып жүргені  туралы құпияны «жайып»  салды.

Жақында WhatsApp әлеуметтік желісінде Арал ауданы, Жақсы­қылыш кентінде орналасқан «Арал­тұз»  кәсіпорнына  қатысты Байқоңыр  қаласы тұрғынының бейне­үндеуі жарық көрді. Аталған бейнежазба қураған шөпке тиген өрттей көпшіліктің  арасында  лезде таралып үлгерді. Бейнежазба авторы өз сөзінде:

– Менің саясатқа, ұйымдарға немесе­ әулиелікке қатысым жоқ. Қарапайым  адаммын. Мен түс көр­дім. Сонымен бөліссем деймін. Өйткені ол қазақ халқының бола­шағына тікелей байланысты деп ойлай­мын. Арал ауданы, Жақсықылыш  кентінде орналасқан «Аралтұз» кәсіпорны Қытайға сатылып кет­кенінен хабардар боларсыздар.

Жыл басында Елорда төрінде болған бес періштенің өртке орануына орай жер-жердегі аналар талап-тілектерін айтып, әкімдікке шағымданған болатын. Мақ­сат­ мемлекеттен бала басына бөлінетін қаражат көлемін еселеп, көпбалалы, тұрмысы төмен және әлеуметтік аз қамтамасыз етілген отбасыларға жағдай жасау туралы мәселенің шешімін табу еді. Түйіннің «белінен» маталған жібі де шешілді, Үкімет те қараша халыққа қараса бас­тады. Сәуір айынан бастап республика бойынша арнайы санатқа жататын отбасылардың барлығы тиісті орынға құжаттарын өткізіп, мамыр айының басынан бастап өздеріне тиесілі атаулы әлеу­меттік көмекке қол жеткізді.

Тоқсаныншы  жылдардығы тоқырау көптің есінде ғой. Жоспарлы экономикадан нарықт­ық экононмикаға бет бұрып, жаңа белесті бағын­дыруға бой түзедік. Бұқара бұған бірден үйрене қойған жоқ. Әркім «балапан басына, тұрымтай тұсына» кетті. Ал отба­сы ошақ қасында болған әйелдер ала  дорбасын асынып, көшеге шықты. Сауда-сат­тықпен айналысты. Ал еркек­ кіндіктің кейбірі көше кезіп кетсе, енді бірі арақ-шараптың соңына түсті, өзгесі амалдап  күн көрді.

Адамзаттың табиғатсыз күні жоқ,

Табиғаттың оны айтуға тілі жоқ...

Қызылорда жыл сайын қарқынды дамығаны­мен, экологиялық  мәселелері  де аз емес. Әсіресе, қолқаны қабатын жа­ғымсыз иіс, тозығы жеткен кәріз жүйесі елді діңкелетіп тұр. Іске қосылмаған биологи­ялық тазарту станцияларының тағдыры да беймәлім. Қазір санитарлық тазалы­қ сын көтермейді. Төңіректегі септиктен шыққан лас су арнайы алаңға төгілмейді. Кез келген жерде ағып жатыр. Тозығы  жеткен  канализация жүйесі де жиі мазалайды. Жағымсыз иіс қала мен елді мекендерге  тарап, адамдарға қауіп төндіруде. Ал тұрмыстық қатты қалдықтар  мәселесі  тіпті  алаңдатарлық  жағдай­ға  жетті.